Экскурсионный маршрут

«Мыс Бутакова»

 

 

Туристский сезонный маршрут «Мыс Бутакова» по назначению является учебно-просветительной тропой. Прохождение маршрута только групповое. Максимальное количество человек в группе 5-7 человек. Учитывая остановки время прохождения составляет 10 часов 55 минут, протяженность 274 км. Маршрут начинается с поселка Каратерень иохватывает историко-культурный памятник Кердери-1, Кордон на участке «Барсакельмес», стеллу С.И. Бутакова, Мыс Бутакова и обратно.

Немалый интерес представляет и расположенные рядом с кластерным участком «Барсакельмес» археологические раскопки «Кердери-1», «Кердери – 2». Здесь находятся мавзолей и развалины древнего города, что свидетельствует о том, что бассейн Аральского моря издревле являлсяместом развития древних цивилизаций.

Кердери — мавзолей в Казахстане, обнаруженный на дне Аральского моря после его обмеления. Приблизительно датируется XI—XIV веками. Долгое время находился на глубине около 20 м. Памятник был обнаружен 27 июля 2001 года археологической экспедицией Кызылординского государственного университета.

В 1848 году изучение берегов и островов Аральского моря было поручено лейтенанту А.И. Бутакову, экспедиция которого за два года исследовала форму и величину острова, дала описание почв, рельефа, растительного и животного мира острова Барсакельмес. Сто лет спустя, на острове был установлен памятник А.И.Бутакову.

Маршрут начинается с поднятия на склон через Западный Кебирсай по полынной степи и кочкарным биюргунникам до памятника экспедиции Бутакова, расположенного на мысе Бутакова, маршрут достигает крутых обрывов южной части бывшего острова. Отсюда можно увидеть Большое Аральское море. Здесь встречаются растительные комплексы, являющиеся эталонами пустынной экосистемы (биюргунники, полынники и др.).

 

 

Классификация тропы (маршрута):

1) по назначению: научно-познавательные, туристско-экскурсионные, учебно-просветительные;
2) по виду перемещения: комбинированные – автомобильные и пешеходные;
3) по времени действия: сезонные;
4) по форме организации: групповые.

Сроки функционирования маршрута с 1 апреля по 30 июня, с 15 августа по 30 октября.

 

Допустимые рекреационные нагрузки по различным периодам внутри
экскурсионного сезона. В связи с высокой температурой воздуха в июле (до и местами выше +40°С) для предотвращения лесных и степных пожаров не допускается проведение работ по туризму на территории заповедника. Рекреационная нагрузка в основном приходится на весенние месяцы (апрель, май, июнь), возможно посещение туристами с середины августа до середины октября (согласно погодным условиям региона).  Основной поток туристов приходятся на период 15 апреля – 25 мая.

 

Необходимые одежда и снаряжение.Запрещается проведение экскурсии на маршруте без экскурсовода. Маршрут пролегает через осушенное дно Аральского моря. Передвижение по маршруту производятся по бездорожным участкам и по всему маршруту отсутствуют электричество и мобильные сети. Члены группы обязаны иметь при себе: средства индивидуальной защиты от солнца и ветра – головные уборы, очки, затенения; бутыли с питьевой водой и аптечку.

 

План прохождения маршрута

№ п/н	Участки тропы (маршрута)		Протяженность, км	Время движения	Время остановок	№ смотровой площадки, пунктов фотографирования
	от	до
1	Поселок Каратерень	Историко-культурный памятник Кердери – 1	100	2 ч 30 мин	10 мин	№1
2	Историко-культурный памятник Кердери – 1	Кордон	20	60 мин	30 мин	№2
3	Кордон	Стелла А.И.Бутакова	10	20 мин	10 мин	№3
4	Стелла А.И.Бутакова	Мыс Бутакова	2 км	60 мин	15 мин	№4
5	Мыс Бутакова	Стелла А.И.Бутакова	2 км	60 мин	-	-
6	Стелла А.И.Бутакова	Кордон	10	20 мин	40 мин	№2
7	Кордон	Поселок Каратерень	130	3 ч 00 мин	-	-
Итого:			274	9 ч 10 мин	1 ч 45 мин
Всего:				10 ч  55 мин

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Бутаков мүйісі»

экскурсииялық маршруты

 

«Бутаков мүйісі» экомаршрутының туристік-экскурсиялық маңызы бар. Жүру сипатына қарай автомобилді және жаяу жүріс. Соқпаққа келген адам саны 5-7-ден аспауы керек. Аялдамаларды есепке алғанда жүру уақыты 10 сағат 55 минут, ұзақтығы 274 км. Қаратерең елді мекенінен басталып Кердері-1 ТМЕ – Кордон – А.И. Бутаков стелласы – Бутаков мүйісін қамтып, қайта Қаратерең елді мекенімен аяқталады.

«Барсакелмес» кластерлік бөлігіне жақын орналасқан «Кердері-1», «Кердері – 2» археологиялық қазындалыр да көптеп қызығарлық жерлер. Арал теңізінің құрғап қалған түбінде ХІІ ғасырға жататын, Кердері-1, Кердері-2 қалаларының руиналары табылған.

Кердері — Арал теңізінің кепкен табанынан табылған кесене. Шамамен XI—XIV ғасырларға жатқызылады. Ұзақ уақыттар бойы 20 м тереңдікте жатқан. 2001 жылдың 27 шілдесінде Қызылорда мемлекеттік университетінің археологиялық экспедициясы нәтижесінде табылды.

1848 жылы Арал теңізінің жағалауларын және аралды зерттеу А.И.Бутаков бастаған экспедицияға тапсырылған. Экспедиция алғаш рет Барсакелмес аралын 2 жылдай зерттеп, көлемі, пішініне, топырығына, рельефіне, өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне сипаттама берген. Осы экспедиция құрамында Украинаның көрнекті жазушысы мен сүретшісі Т.Г.Шевченко болған. Оның Барсакелмес аралы туралы салған суреттері қазіргі таңда Санкт-Петербургтегі Теңіз Мұражайында және Т.Г. Шевченко мұражайында көрініске қойылған. 100 жылдан соң Барсакелмес аралының оңтүстік батыс бөлігінде А.И.Бутаковке арнап ескерткіш тақта (Стелла) орнатылды.

Соқпақ жаяу Батыс Кебірсай арқылы беткейге көтеріліп жусанды даламен Бутаков мүйісінде орналасқан А.И.Бутаков экспедициясына арналған есткерткіш арқылы өтіп, оңтүстік бөлігіндегі тік жарларға жетіп тоқтайды. Бұл арадан Үлкен Арал теңізін көруге болады. Сонымен қатар, шөлді аймақтарда өсетін сексеуіл, бұйырғын, жусан, ит жуа т.б өсімдіктерді кездестіруге болады. Жаяу жүру соқпағының ұзындығы 2 км-ге созылған.

 

Соқпақтың (маршруттың) жіктемесі:

1)  бағыты бойынша: туристік-экскурсиялық, ғылыми-танымдық, оқу-ағартушылық;

2)  орналасу түрі бойынша: аралас - автомобильді, жаяу жүріс;

3)  қолданыс уақыт бойынша: маусымдық;

4)   ұйымдастыру нысаны бойынша: топтық;

 

Маршруттың жұмыс істеу мерзімі 1 сәуірден 30 маусым және 15 тамыздан 30 қазанға дейін.

 

Шілде айында ауа температурасының өте жоғары болуына (+40°С және одан аса) байланысты өрт қауіпсіздігі үшін рекреакциялық жүктемеге және туризмге қатаң тиым салынады. Негізгі рекреакциялық жүктеме көктемгі айларында болады (сәуір, мамыр, маусым). Күз айларында ауа-райы жағдайларына сәйкес тамыз айының ортасынан қазан айының ортасына дейін туристерді қабылдау мүмкіндігі бар. Туристердің алғашқы легі сәуір айының 1 жұлдызынан басталады. Басым көпшілігі сәуір айының 15 мен мамыр айының 25 аралығында болады.

 

Экскурсия экскурсоводсыз соқпақтарда жүруге тиым салынады. Маршрут Арал теңізінің кепкен табанын қамтиды. Бұл жерлер жолсыз әрі барлық маршрут бойында электр желілері, мобильді желілер жоқ.Топ мүшелері өздерімен арнайы бұйымдар: күннен және желден қорғануға бас киім, көзәйнектер, көлеңкелегіштер, ауыз су құйылған құтылар мен алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі-дәрмек қорапшасын алып жүруі тиіс.

Маршрутта жүру жоспары

 

№ р/с	Соқпақтың(маршруттың) учаскесі		Ұзындығы, шаршы метр	Қозғалыс уақыты	Аялдау уақыты	Қарап-көру алаңының, суретке түсіру пункттерінің №
	бастап	дейін
1	Қаратерең елді мекені	Кердері-1 тарихи ескерткіші	100	2 сағ 30 мин	10 мин	№1
2	Кердері-1 тарихи ескерткіші	Кордон	20	60 мин	30 мин	№2
3	Кордон	А.И.Бутаков ескерткіші	10	20 мин	10 мин	№3
4	А.И.Бутаков ескерткіші	Бутаков мүйісі	2 км	60 мин	15 мин	№4
5	Бутаков мүйісі	А.И.Бутаков ескерткіші	2 км	60 мин	-	-
6	А.И.Бутаков ескерткіші	Кордон	10	20 мин	40 мин	№2
7	Кордон	Қаратерең елді мекені	130	3 сағ 00 мин	-	-
Барлығы:			274	9 сағ 10 мин	1 сағ 45 мин
Барлығы:				10 сағ. 55 мин

 

 

• 
•